İMAM AZAM-EBU HANEFİ (KISSALAR) İMAM-I AZAM VE KADILIK ZAMANINDA İMAM-I AZAM İLE HERHANGİ BİR KONUDA TARTIŞMAYA GİRİP DE GALİP ÇIKAN GÖRÜLMEMİŞTİR. HEM DERYA GİBİ İLMİ, HEM DE HERKESE NASİP OLMAYAN ZEKÂ VE MANTIĞI SAYESİNDE HEPSİNDEN KENDİSİ GALİP ÇIKIYORDU. ABBASİ HALİFESİ ME’MUN İMAM-I AZAM’I KUFE’YE KADI YAPMAK İSTİYORDU. İMAMI ÇAĞIRDI VE BU NİYETİNİ AÇIKLADI. İMAM-I AZAM YÖNETİMİN YANLIŞLIKLARINA ALET OLMAMAK İÇİN BU TEKLİFİ KABUL ETMEDİ. “BEN KADILIK YAPAMAM” DEDİ. HALİFE DE HERKES DE KABUL EDERDİ Kİ ONDAN İYİ KADILIK YAPACAK BULUNAMAZDI. BU NEDENLE HALİFE SERT ÇIKTI. “YALAN SÖYLÜYORSUN, SEN KADILIK YAPARSIN!” İMAM-I AZAM AKAN SULARI DURDURACAK ŞU CEVABI VERDİ “EĞER BEN YALAN SÖYLÜYORSAM, YALAN SÖYLEDİĞİM İÇİN KADILIK YAPAMAM, ÇÜNKÜ YALANCIDAN KADI OLMAZ. EĞER “YAPAMAM” DEDİĞİM ZAMAN DOĞRU SÖYLÜYORSAM, SÖZÜMÜN GEREĞİ OLARAK KADILIK YAPAMAM. O HALDE HER İKİ HALDE DE KADILIK YAPAMAM…” KÂFİR Mİ MÜMİN Mİ? İMAM-I AZAM’IN DA BULUNDUĞU BİR MECLİSTE BİRİSİ ŞÖYLE BİR SORU SORDU: “BİR ADAM Kİ, CENNETİ İSTEMEZ, CEHENNEMDEN KORKMAZ, ÖLÜ ETİ YER, RÜKÛSUZ, SECDESİZ NAMAZ KILAR, GÖRMEDİĞİNE ŞAHİTLİK EDER, FİTNEYİ SEVER, HAKKI İSTEMEZ, BU ADAM KÂFİR MİDİR, MÜMİN Mİ?” MECLİSTE BULUNANLAR AĞIZ BİRLİĞİ ETMİŞCESİNE “BUNLAR KÂFİRİN SIFATLARIDIR, BÖYLE BİR ADAM KÂFİRİN TA KENDİSİDİR.” DEDİLER. İMAM-I AZAM SUSUYORDU: “YA İMAM SEN NE DERSİN?” DEDİLER. İMAM-I AZAM, “BUNLAR MÜMİNİN SIFATIDIR, BÖYLE BİRİ MÜMİNİN TA KENDİSİDİR” DEDİ. İTİRAZ ETTİLER: “YA İMAM NASIL OLUR, MÜMİN CENNETİ İSTEMEZMİ, CEHENNEMDEN KORKMAZ MI ?..” DİYE. İMAM TEK TEK AÇIKLADI: GERÇEK (Bilinçli) MÜMİN CENNETİ İSTEMEZ, SAHİBİNİ (ALLAH’ı) İSTER, CEHENNEMDEN KORKMAZ, SAHİBİNDEN KORKAR, ÖLÜ ETİ DEDİĞİNİZ BALIKTIR, GÖRMEDİĞİNE ŞAHİTLİK EDER, ÇÜNKÜ ALLAH’I GÖRMEZ AMA KESİN İNANIR, RÜKÛSUZ SECDESİZ KILDIĞI NAMAZ CENAZE NAMAZIDIR, FİTNEYİ SEVER, ÇÜNKÜ FİTNEDEN MAKSAT MAL VE EVLATTIR, (KURAN’DA MAL VE EVLADIN MÜMİNLER İÇİN FİTNE- İMTİHAN- OLDUĞU BELİRTİLMİŞTİR); HAKKI, İSTEMEZ, ÇÜNKÜ HAKTAN KASIT ÖLÜMDÜR, MÜMİN DE OLSA ÖLÜMÜ TEMENNİ ETMEZ.” MAL SEVGİSİ KALBİ KAPLAMAMALI BÜYÜK FIKIH (Hukuk) BİLGİNİ, HANEFİ MEZHEBİNİN KURUCUSU İMAM-I AZAM EBU HANİFİ’NİN (VIII. yüzyıl) İLMİ FAİLİYETLERİ YANINDA TİCARETLE DE MEŞGUL ZENGİN BİR ZAT OLDUĞU MALUMDUR. BU BÜYÜK İNSAN, GÜNDÜZ ÖĞLEYE KADAR MESCİTTE TALEBELERİNE DERS VERİR, ÖĞLEDEN SONRA DA TİCARİ İŞLERİ İLE UĞRAŞIRDI. BİR GÜN DERS VERDİĞİ SIRADA BİR ADAM MESCİDİN KAPISINDAN SESLENDİ: “YA İMAM GEMİN BATTI!..” (İmamın ticari mal taşıyan gemileri var) İMAM-I AZAM BİR ANLIK TEREDDÜTDEN SONRA “ELHAMDÜLİLLAH” DEDİ. BİR MÜDDET SONRA AYNI ADAM YENİDEN GELİP HABER VERDİ: “YA İMAM, BİR YANLIŞLIK OLDU BATAN GEMİ SENİN DEĞİLMİŞ.” İMAM BU YENİ HABERE DE: “ELHAMDÜLİLLAH,” DİYEREK MUKABELE ETTİ. HABER GETİREN KİŞİ HAYRETE DÜŞTÜ: “YA İMAM, GEMİN BATTI DİYE HABER GETİRDİK “ELHAMDÜLİLLAH” DEDİN. BATAN GEMİNİN SENİNKİ OLMADIĞINI SÖYLEDİM YİNE “ELHAMDÜLİLLAH” DEDİN. BU NASIL HAMT ETME BÖYLE?” İMAM-I AZAM İZAH ETTİ: “SEN GEMİN BATTI DİYE HABER GETİRDİĞİNDE İÇ ÂLEMİMİ, KALBİMİ ŞÖYLE BİR YOKLADIM. DÜNYA MALININ YOK OLMASINDAN, ELDEN ÇIKMASINDAN DOLAYI EN KÜÇÜK BİR ÜZÜNTÜ YOKTU. BU NEDENLE ALLAH’A HAMT ETTİM. BATAN GEMİNİN BENİMKİ OLMADIĞI HABERİNİ GETİRDİĞİNDE DE AYNI ŞEYİ YAPTIM. DÜNYA MALINA KAVUŞMAKTAN DOLAYI KALBİMDE BİR SEVİNÇ YOKTU. DÜNYA MALINA KARŞI BU İLGİSİZLİĞİ BAĞIŞLADIĞI İÇİN DE ALLAH’A ŞÜKÜR ETTİM.” İMAM-I AZAM HAZRETLERİ ÇOK DA CÖMERTTİ. BİR GÜN ŞAKİK-İ BELHİ İLE GİDERKEN, KARŞIDAN GELEN BİR ADAMIN, YOLUNU DEĞİŞTİRDİĞİNİ GÖRDÜ. DURUMU FARK EDER ETMEZ ADAMA YETİŞİP: “BENİ GÖRÜNCE NEDEN YOLUNU DEĞİŞTİRDİN?” DİYE SORUNCA ADAM: “YA İMAM, SİZE OLAN BORCUMU ZAMANINDA ÖDEYEMEDİĞİM İÇİN UTANDIM,” DİYE CEVAP VERDİ. BUNUN ÜZERİNE İMAM-I AZAM HAZRETLERİ: “EĞER SEN BU KADAR SIKINTI İÇİNDEYSEN, ŞU İNSANLAR ŞAHİT OLSUN Kİ, BEN SENDEN ALACAĞIM OLAN 10.000 DİRHEM BORCUNU SANA HİBE ETTİM. BU VESİLEYLE SENİN UTANMANA SEBEPOLDUĞUM İÇİN DE BENİ BAĞIŞLA, KUSURA BAKMA,” DEDİ İŞTE İSLAM AHLAKI VE İŞTE İMAM-I AZAM HAZRETLERİNİN BÜYÜKLÜĞÜ ÜÇ KİŞİ İMAM-I AZAM HAZRETLERİNE BİRER SORU SORDULAR. BÜYÜK İMAM HEPSİNE BİRBİRİNDEN GÜZEL CEVAPLAR VERDİ: 1- BİZE ALLAH’I GÖSTEREBİLİRMİSİN? 2- CEHENNEM ATEŞ OLDUĞUNA GÖRE, ATEŞTEN YARATILAN CİNLER VE ŞEYTANLAR ORADA NASIL AZAP GÖRECEKLERDİR? 3- HEM KAZA VE KADERE İNANMAMIZI İSTİYORSUN, HEMDE İNSANIN İRADESİNDEN BAHSEDİYORSUN. HALBUKİ, İNSAN HER ŞEYİ MECBUREN YAPAR, KENDİ İRADESİ YOKTUR BU SORULARI ALAN BÜYÜK İMAM, ELİNE ALDIĞI BİR AVUÇ TOPRAĞI SORANLARIN YÜZLERİNE ATTI. ÜÇÜ DE BU DAVRANIŞINA TEPKİ GÖSTERDİLER. İMAM-I AZAM BUNUN ÜZERİNE ŞÖYLE DEDİ: 1- ALLAH’I GÖRMEDİĞİ İÇİN İNKÂR ETMEYE ÇALIŞAN ADAM! TOPRAĞIN YÜZÜNDE MEYDANA GETİRDİĞİ ACIYI GÖREBİLDİN Mİ? DAHA YÜZÜNDEKİ ACIYI GÖRMEZKEN ALLAH’I GÖREMEDİĞİN İÇİN NASIL İNKÂR EDERSİN? 2- YA SEN İKİNCİ SORUNUN SAHİBİ! BİLDİĞİN GİBİ İNSAN TOPRAKTAN YARATILMIŞTIR. AMA BİR AVUÇ TOPRAK SENİN YÜZÜNÜ AÇITMAYA YETTİ. DEMEK Kİ CEHENNEMİN ATEŞİ DE ATEŞTEN YARATILAN VARLIKLARI YAKABİLİR. 3- İNSANIN İRADESİNİ İNKÂR EDEN ADAM! MADEM BENİM İRADEM YOK, NE DİYE YÜZÜNE ATTIĞIM TOPRAK İÇİN BENDEN ŞİKAYETCİ OLUYORSUN? ALDIKLARI BU CEVAPLAR KARŞISINDA ŞAŞKINA DÖNEN ADAMLAR NE DİYECEKLERİNİ BİLEMEDEN ORADAN UZAKLAŞTILAR… CAMBAZLAR İMAM-I AZAM MEDRESEDEN ÇIKIP EVİNE GİDERKEN YOL KENARINDA BİR CAMBAZIN İP ÜSTÜNDE BİRTAKIM NUMARALAR YAPARAK HALKI MEŞGUL ETTİĞİNİ GÖRÜP KENDİSİ DE SEYRETMEYE BAŞLADI. TALEBELER İMAM’IN BU HAREKETİNE HAYRET ETMİŞLERDİ. ONLARDA HOCALARININ ETRAFINI SARDILAR. TALEBELERİNİN BAŞINA TOPLANMASINI BEKLEYEN İMAM-I AZAM: HEPİNİZ BENİ DİNLEYİN. GELMEYENLER DE GELSİN, DEDİKTEN SONRA ONLARA ŞU KONUŞMAYI YAPTI: “ŞÜPHESİZ Kİ, BU CAMBAZLARIN YAPTIĞI İYİ BİR ŞEY DEĞİLDİR. BUNLAR HALKI KANDIRARAK ONLARDAN PARA TOPLUYORLAR VE BÖYLECE DAHA İYİ YOLDAN RIZIK TEMİN ETMEK VARKEN KÖTÜ YOLDAN RIZIKLARINI BULMAYA ÇALIŞIYORLAR. FAKAT BUNLAR KÖTÜ OLAN BİR SANATI ADİ BİR VARLIK OLAN DÜNYA MALI VE PARA PUL İÇİN YAPTIKLARINDAN BUNLARIN YAPTIKLARI YİNE BİR DERECEYE KADAR GÜNAHTIR. AMA SİZ, ULVİ OLAN İLAHİ İLMİ, DÜNYA MALI VE PARA PUL İÇİN KULLANIR, HALKI BU YOLLA ALDATIR ZENGİN OLMANIN YOLUNA BAKARSANIZ HİÇ ŞÜPHENİZ OLMASIN Kİ, SİZİNKİ BUNLARINKİNDEN DAHA ADİ BİR HAREKET OLUR. ÇÜNKÜ SİZ KIYMETLİ BİR ŞEYİ, KÖTÜ BİR ŞEYİN KAZANILMASINDA KULLANMIŞ OLACAKSINIZ.